Koninklijke Niestern Sander bijna 120 jaar scheepsbouw.

Dupuy de Lome gebouwd bij Kon. Niestern Sander.

In 1901 vestigde scheepsbouwer Berend Niestern zich in de Groningse havenplaats Delfzijl. Hierbij begon hij en later zijn zonen aan een scheepswerf waar ijzeren schepen werden gebouwd, later ging men over op staal. Twintig jaar later was hij niet langer de enigste scheepsbouwer de gebroeders Gradus en Jacob Sander begonnen toen ook een scheepswerf. Toen de Tweede Wereldoorlog ten einde was waren beide zelfstandig aan het Eemskanaal te vinden, elk aan een kant van het kanaal. Niestern nam in de jaren 70 de naburige werf  Apol over, zo ontstond Appingedam Niestern Delfzijl met een eigen werf voor de bouw van coasters. In 1980 fuseerden beide scheepswerven tot Niestern Sander B.V. Benoemingswaardig is de constructie van de eerste zelfrichtende motorreddingboot ter wereld. Met werven in Delfzijl, Farmsum, Wirdum en Appingedam werd het bedrijf in 2001 het predicaat Koninklijk verleend. Het bedrijf is momenteel actief in de scheepsbouw, scheepsreparatie en staal en machinebouw. De scheepsbouw vindt binnendijks plaats voor schepen t/m 140 meter lang en 16 meter breed, buitendijks worden schepen gebouwd tot 160 meter lang en 23 meter breed. De banden tussen Niestern Sander en Wagenborg zijn hecht te noemen, tegenwoordig heeft Wagenborg een participatie in Niestern Sanders reparatie.Schepen specifiek voor onderhoud en servicewerkzaamheden aan onbemande olie en gas platforms zonder heli dek, werden op de werf van Niestern ontwikkeld bekend onder de naam walk-to-work ship. Dit type dat in opdracht van de NAM werd ontworpen en door rederij Wagenborg als Kroonborg wordt ingezet, het personeel "loopt" via een loopbrug vanaf het schip naar het olie/gas platform. De Kroonborg werd in 2015 uitgeroepen tot het schip van het jaar een in technisch opzicht innovatief schip dat in Nederland is ontworpen en grotendeels in Nederland is gebouwd.
Chemie tankers, sleepboten en een range aan scheepstypen bestemd voor het vervoer van zgn. "droge vracht" vrachtschepen geschikt tot 12.000 dwt draagvermogen, bevoorradingsschepen en zelfs een heus spionageschip voor de Franse marine de Depuy de Lome en binnenvaartschepen.
De reparatiewerf verbouwd b.v. binnenvaartschepen en ook kustvaarders, schepen worden voorzien van een ijs-versterkte boeg en er worden secties voor de scheepsbouw vervaardigd.  Ook worden er industriële constructies zoals een voetgangersbrug bij een museum in Enschede gemaakt.

Hoge staalprijzen, concurrent uit de Baltische staten zorgden ervoor dat in 2005 er zo'n 50 werknemers werden ontslagen.
Koninklijke Niestern Sander zit samen met 9 andere noordelijke scheepswerven in een samenwerkingsverband Conoship,het werd 50 jaar geleden opgericht, samen beschikt men over 1.250 werknemers. Samen is men voor 60% wereldmarktleider op het gebied van multi purpose schepen en voor 20% op het gebied van chemicaliën tankers, daarnaast worden er car carriers en vissersschepen gebouwd.

Kroonborg.

Sir Patrick Moore de man die sterrenkunde en ruimtevaart populair maakte bij het publiek.

Sir Patrick Moore

Het was begin jaren zestig toen ik een maanatlas aanschafte, de media waren toen vol van de wedloop in de ruimte, door wie en wanneer zou de eerste landing op de maan plaatsvinden? De maanatlas was geschreven en van kaarten voorzien door Patrick Moore, heel bijzonder was toen de toekomstvisie in die atlas, zelfs een reis naar Mars werd niet uitgesloten. Toen de BBC beschikbaar kwam op de kabel heb ik menig uitzending gebracht door Patrick Moore bewonderd.

Patrick Moore had als amateur sterrenkundige de Maan nauwkeurig in beeld gebracht, zo nauwkeurig dat de Russen er voor hun ruimtevaartprogramma gebruik van maakten.

Patrick Moore werd op 4 maart 1923 in Pinner, Middlesex geboren tijdens zijn jeugd had hij last van hartproblemen en werd daarom thuis onderwezen, toen hij zes jaar oud was toonde hij al interesse

in sterrenkunde, toen hij 14 jaar was werd hem gevraagd een klein observatorium te runnen omdat de eigenaar tevens zijn mentor tijdens een ongeval was omgekomen. In de oorlog diende hij bij de R.A.F., gedurende zijn opleiding in Canada ontmoette hij tijdens verlof in New York, Albert Einstein en Orville Wright. Zijn verloofde Lorna kwam tijdens een bombardement in Londen om het leven, deze gebeurtenis zorgde ervoor dat Patrick Moore vrijgezel bleef en zijn verdere leven in het ouderlijk huis "Farthings" in Selsey zou blijven wonen. Zijn eerste boek schreef hij in 1952, waarbij hij een typemachine merk "Woodstock" uit 1908 gebruikte, deze machine zou hij tot zijn dood blijven gebruiken.

Zijn eerste televisie optreden stamt uit de jaren 50, in 1957 presenteerde hij de eerste "Sky at night" een maandelijks populair ruimtevaart/sterrenkundig programma, hij zou dit programma blijven presenteren tot aan zijn dood in 2012, 721 afleveringen werden er gemaakt,de laatste jaren werden de opnames bij hem thuis opgenomen vanwege zijn reuma.

Hij was de eerste westerling die in 1959 van de Russen toestemming kreeg foto resultaten van de Luna 3 te zien en deze uit te zenden, vanwege de "Sky at night" bezocht hij verschillende malen de Sovjet Unie waar hij o.a. Yuri Gagarin kon ontmoeten en interviewen. De lancering van de Apollo, Pioneer en Voyager vluchten versloeg hij vanuit het NASA hoofdkwartier.
Patrick Moore had vanaf de jaren 50 een telescopen park opgebouwd in de tuin achter zijn woning, een plek waar hij menige nacht zou doorbrengen.
Hij stelde de Caldwell catalogus voor astronomische objecten samen, veel gebruikt door amateur astronomen.
Men schat dat Moore meer dan 70 boeken schreef over astronomie en ruimtevaart, ook schreef hij enkele sciencefiction verhalen , onder het pseudoniem R.T. Fishall schreef hij humoristische werken.
Ook was hij amateur toneelspeler, kon goed schaken en cricket spelen, hij was een begaafd pianist  en kon goed op de xylophone overweg, ook componeerde hij muziek waaronder twee operettes.
Hij was de oprichter van de Society for Popular Astronomy en was fellow van een aantal "geleerde"
genootschappen zoals de Royal Astronomical Society en de Royal Society, in 2001 werd hij geridderd voor"diensten aan het populair maken van wetenschap en de presentatie daarvan op TV ".
Patrick Moore had tijdens zijn leven zowel Albert Einstein als de eerste vlieger Orville Wright, de eerste man in de ruimte Yuri Gagarin als de eerste man op de maan Neil Armstrong persoonlijk ontmoet. Hij stierf thuis in Selsey op 9 december 2012, 89 jaar oud.

Boekrecensie: Word Wakker!

ISBN: 9789090325644

De decembermaand is traditiegetrouw de tijd dat nieuwe boeken het levenslicht zien.

Er is veelal een grote variatie in het aangebodene, dit jaar valt een boek wel bijzonder op:

"Word wakker!" uitgegeven door Marja Bogerd. Het boek is een aaneenschakeling van

proza en illustratie waarbij niets word ontzien.

De auteur en de illustrator hebben elkaar weten te vinden in wat een succesformule mag worden genoemd. Grijpende teksten worden krachtig ondersteund met illustraties. 

Een boek dat de moeite waard is en rechtstreeks bij de auteur en bij het Boekengilde te bestellen is.

Nini Boesman-Visscher ballonvaarster.

Nini Boesman- Visscher

De luchtballon werd in 1783 uitgevonden door de gebroeders Montgolfier, maar zich er in voor bewegen deed men niet dat was te gevaarlijk, dat kwam later. De eerste bemande ballonvaart door een Nederlander, Abraham Hopman, vond op 29 september 1804 plaats.
Clasina Cateau Elisabeth Visscher wordt op 11 mei 1918 in den Haag geboren, zij zou furore gaan maken als ballonvaarster wat in de jaren dertig heel bijzonder was voor een vrouw.
Op 18 jarige leeftijd leerde zij Jo Boesman kennen, oprichter van de Haagse Ballon club, Jo Boesman maakte in 1938 vanaf Kijkduin haar eerste ballonvlucht, de tocht duurde slechts 10 minuten.
Nini koos niet voor de heteluchtballon herkenbaar aan de gasbrander onder de ballon, maar voor de
gasballon te herkennen aan de zakjes zand van 15 kilo die aan de rieten mand onder de ballon hangen. De gasballonvaart is duurder en exclusiever dan de heteluchtballon, varen met een gasballon vraagt stuurmanskunst en geld, waterstofgas is duur. Haar voornaamste beweeg reden was dat een gasballon stil is en een heteluchtballon (door de brander) continu herrie veroorzaakt.
Nini behaalde als eerste vrouw in Nederland het ballon brevet.
In 1951 had Nini Boesman een wel heel bijzondere passagier: Godfried Bomans, beiden stortten samen ter hoogte van Zandvoort in zee, de twee werden op het nippertje gered. Bomans schreef later:
"dit is nu sterven" en "er waren nog andere gewaarwordingen doch slechts deze acht ik, als meest onpersoonlijke voor mededeling vatbaar".
Nini maakte in vele landen van de wereld ballonvaarten:Pakistan, Haïti, Rusland, Roemenië, Frankrijk, IJsland, Australië en Suriname.
Zij vloog als eerste vrouw met een gasballon over de Alpen en zou dit later nog acht keer overdoen.
In het Aviodome bevindt zich de gasballon PH-HBC waarmee zij over het Noordpool gebied heeft gevlogen. Ook deed zij mee aan de Gordon Bennett Race waarbij hij of zij die het verst komt de winnaar is en de Puderquasten Derby een  ballonrace alleen voor vrouwen. In den Haag liep zij er bij als een dametje, maar op het moment dat zij in de mand van haar ballon stapte was zij een koelbloedige piloot. In Nederland organiseerde het echtpaar Boesman meer dan 40 maal de Holland Ballon Race. Het echtpaar kreeg internationale erkenning door hun deelname aan internationale wedstrijden en hun inzet voor de toekomst van de gasballonvaart d.m.v. het opleiden van piloten. De portretten van beiden hangen in de Hall of Fame van het Balloon & Airship Museum in Mitchell V.S., de plaats waar Nini tevens ereburger van was.
Naast de ballonvaart had zij ook belangstelling voor de geschiedenis van de ballonvaart, zij was 30 jaar voorzitster van de afdeling luchtvaarthistorie van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart, op haar 90ste gaf zij de voorzittershamer over aan haar opvolger.
Na de dood van haar man in 1976 wilde zij met het ballonvaren stoppen, maar dat lukte niet, zij ging door tot op hoge leeftijd, op haar negentigste maakte zij nog een vlucht mee met een zeppelin, zij stierf op 2 juni 2009, 91 jaar oud.

PH-HBC

De Onderzeedienst ten dienste van de wetenschap 1923-1937.

Professor Vening Meinesz en de K XVIII

De Onderzeedienst van de Koninklijke Marine bewees in de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw dat een onderzeeboot ook voor de wetenschap kon worden gebruikt, initiator was professor F.A. Vening Meinesz een Nederlands geofysicus en geodeet die baanbrekend werk verrichtte.
Zijn verdiensten lagen in het bedenken van een methode om nauwkeurig de zwaartekracht te meten.
Hij bedacht een methode om deze ook op zee te meten, door schommelingen ging dit niet op het water maar wel onder water. De onderzeeboot was daar uitermate geschikt voor vandaar dat Vening Meinesz bij de Marine terecht kwam en daar alle hulp kreeg.
Vening Meinesz werd in zowel Utrecht als in Delft buitengewoon hoogleraar, hij ging in 1957 met emeritaat.

Op 18 september 1923 vertrekt de K II samen met de K VII en K VIII naar Nederlands Indië voor de eerste keer gaat Vening Meinesz mee om onderweg zwaartekracht metingen te doen in Colombo gaat hij van boord om naar Nederland terug te keren.
De meest beroemdste tocht was die van de K XVIII (speciaal toegerust voor de tropische wateren), die van 14 november 1934 t/m 11 juli 1935 plaats vond.Tijdens de wereldreis die van Den Helder naar Soerabaja ging deed Vening Meinesz baanbrekend onderzoek veelal op 40 meter diepte.
Hij ontdekte dat in diepzeetroggen de aardkorst naar beneden afbuigt wat een asymmetrische zwaartekracht oplevert.
Zijn metingen werden later gebruikt om de theorie van de platentektoniek te ondersteunen, de theorie die verklaart waarom de continenten uit elkaar drijven.
De reis ging via den Helder, Buenos Aires, Kaapstad. Fremantle naar Soerabaja in totaal 23.000 zeemijl. Op 19 december werd door de K XVIII radiocontact gemaakt met de KLM "Snip" die op dat moment bezig was aan de bekende kerstvlucht naar de Antillen.
Met zijn lengte van 2 meter had de professor tijdens dit soort tochten speciaal verlof nodig omdat hij te lang was voor een onderzeeboot. De omstandigheden aan boord waren primitief, hoge temperaturen aan boord (tot wel 45 graden Celsius) en slechte ventilatie, vaak werd de ijsmachine aan boord gebruikt om de boot enigszins te koelen.
Tijdens de tocht met de O-16 tussen 11 januari en 6 april 1937 deed Vening Meinesz zijn 750ste zwaartekrachtmeting, de tocht ging via Horta, Bermuda, Norfolk naar Washington, tijdens deze reis
maakte de professor de 100.000 mijl vol die hij in krap 15 jaar per onderzeeboot had afgelegd.

Ter herinnering aan de tocht met de K XIII in 1926 werd een medaille uitgereikt, in totaal 38 stuks waarvan 1 bronzen en 37 zilveren exemplaren, aan veelal de bemanning.
Ter herinnering aan de tocht van de K XVIII werd door de Rijkscommissie voor Grondmeting en Waterpassing een zilveren medaille uitgereikt aan de 35 bemanningsleden, 10 opvarenden kregen tevens een Koninklijke onderscheiding.
In de hoofdingang van de Onderzeedienstkazerne in Den Helder werden 5 gebrandschilderde ramen geplaatst uit bijdragen van het Nederlandse volk.
Het in Soerabaja geplaatste raam gaf een uitbeelding van de tocht van de K XVIII waarbij een vergelijking werd gemaakt met de eerste scheepvaart naar Nederlands Indië door Cornelis Houtman aan boord van de Mauritius.

Gebrandschilderd raam in Soerabaja.

De slag bij Navarino: hoe een Nederlander het in Rusland tot opperbevelhebber van de Russische vloten bracht.

Lodewijk van Heiden

Lodewijk van Heiden werd op 6 september 1773 in Zuidlaren geboren als zoon van Sigismund Graaf van Heiden Heer van Reinestein, op 9 jarige leeftijd werd hij cadet bij de vloot van de Republiek, op 16 jarige leeftijd kreeg hij de rang van luitenant ter zee.

Gedurende de zes jaar dat hij op de vloot van de Republiek diende maakte hij verschillende reizen naar de toen overzeese gebiedsdelen. Hij was een beschermeling van Jan van Kinsbergen.

Hij begeleide stadhouder Willem V in 1795 naar Engeland. Toen hij naar Holland terugkeerde werd hij gevangen gezet en langdurig verhoord, hij was immers een oranje aanhanger, maar hij liet niets los over het vertrek van stadhouder Willem V, na twee maanden werd hij vrijgelaten.

Na zijn vrijlating nam van Heiden ontslag en reisde af naar Rusland waar hij dienst nam bij de Russische vloot, hij was 22 jaar oud toen hij door de Russische Tsaar werd aangesteld als kapitein luitenant bij de Russische admiraliteit, in 1808 kreeg hij het bevel over een flottielje in de oorlog tegen Zweden, in 1809 werd hij commandant van het eskader in Nieuw Finland, bij het beleg van Dantzig werd hij bevorderd tot commodore, in 1817 werd hij schout-bij-nacht, en in 1826 kreeg hij bevel over de Zwarte Zee vloot.

Op 20 oktober 1827 vond de zeeslag bij Navarino plaats, in het kader van de Griekse vrijheidsstrijd versloegen de eskaders van Rusland, Groot Brittannië en Frankrijk in de baai van Navarino de Turks-Egyptische vloot die in de meerderheid was. Die dag werden 6.000 Turken en Egyptenaren gedood, Het was de laatste grote zeeslag met alleen zeilschepen.

Het Russische eskader werd tijdens de strijd gecommandeerd door Lodewijk van Heiden Reinestein,

na de slag werd hij bevorderd tot vice-admiraal.

Lodewijk werd later door de Tsaar benoemd tot opperbevelhebber van de Russische vloten en tot gouverneur van Kronstadt (30km ten westen van St. Petersburg).

In 1832 keerde  Lodewijk van Heinen terug naar Nederland waar hem een groot onthaal ten deel viel,

enige tijd verbleef hij in Zuid Laren waarna hij terug keerde naar Reval het tegenwoordige Tallinn gelegen in Estland.hij eindigt daar zijn loopbaan als gouverneur van Reval en sterft er op 77 jarige leeftijd.

De Grieken zagen hem als hun verlosser van de Turken, een zijstraat van het Victorieplein in Athene is naar hem vernoemd. Er werden verschillende gedenktekens voor hem opgericht: een enorm indrukwekkend grafmonument in Tallinn, Op het eiland Sphacteria in de baai van Pylos (Navarino)

staan tal van monumenten. In Pylos staat hij op een monument ter nagedachtenis aan de "drie admiraals" van de slag bij Navarino., elke Griekse stad heeft wel een straat of plein der "drie admiraals".

Uit zijn huwelijk zijn de grafelijke takken van Heinen en von Heijden in Rusland voortgekomen of zij de revolutie hebben doorstaan is niet bekend.
Volgens overleveringen zo hij Berend Botje zijn, uit het bekende kinderliedje.

"dispereert niet" Jan Pieterszn Coen.21 september

Jan Pieterszn. Coen

Jan Pieterszoon Coen werd op 8 oktober 1587 in Hoorn geboren, zijn vader was koopman. Jan zou in de voetstappen van zijn vader treden.

Toen hij 13 jaar was vertrok hij naar Rome waar hij in de leer ging, hij leerde er de fijne kneepjes van het koopmanschap en leerde er vreemde talen spreken o.a. Italiaans, Spaans en Portugees.

In 1606 keerde hij terug naar Hoorn en trad kort daarna in dienst van de V.O.C. en vertrok als onderkoopman naar Indië.

In 1611 keerde Coen terug naar Holland waarna hij in december 1612 naar Indië terugkeerde, op 9 februari 1613 arriveerde hij in Bantam als opperkoopman en commandeur over twee schepen, aangekomen in Jakarta stelde hij orde op zaken.

Hij ging voortvarend aan het werk en werd al spoedig boekhouder-generaal, president van Bantam en Jakarta, directeur-generaal in Bantam waarbij hij hoofd van de gehele handels compagnie in Azië werd.  De overwinning die hij in 1619 bij Jakarta behaalde kwam vooral door de onderlinge onenigheid tussen zijn vijanden, het fort aldaar werd nl. belegerd door Engelsen, Jakatranen en Bantammers. Coen vluchtte naar de Molukken en kwam met een vloot terug en werd vervolgens heer en meester in Jakarta en stichtte er Nieuw Hoorn, de Heren Zeventien waren het daar niet mee eens en veranderden de naam in Batavia. Coen deporteerde de Bandanezen nadat deze onder Engelse invloed hun handels contracten niet nakwamen. Op deze manier kreeg de V.O.C. de productie van nootmuskaat en foelie in handen. In 1619 werd hij gouverneur-generaal de hoogste post die hij tot zijn dood met een kleine tussenpozen zou bekleden.

In september 1623 kwam hij in Holland aan en deed uitvoerig verslag van zijn bevindingen aan de Heren Zeventien, als dank ontving hij tal van geschenken. Hij deed nieuwe voorstellen aan de V.O.C. In 1624 werd Coen een tweede gouverneurschap aangeboden, ziekte vertraagde zijn vertrek.

In 1625 trouwde hij met Eva Ment een huwelijk waaruit twee dochters werden geboren waarvan er een spoedig stierf,in 1627 reisde hij met vrouw en dochtertje vergezeld van zijn schoonmoeder, zwager en schoonzuster richting Indië, zwager, schoonmoeder en dochtertje overlijden al snel in Batavia.

Coen zette alles op alles om zowel de Spanjaarden als de Engelsen buiten de archipel te houden en was er een groot voorstander van dat Hollanders zich massaal in Indië zouden gaan vestigen.

Naast dat hij de belangen van de V.O.C. behartigde, bestreed hij de corruptie en probeerde investeerders te interesseren in Indië.

Hij had vanaf het begin aangedrongen op het zenden van veel schepen en omvangrijke fondsen om overzee een omvangrijk handelsnet te kunnen stichten. Er wordt verschillend over hem gedacht, van 

meedogenloos tot iemand met militaire bekwaamheden, organisatietalent en doorzettingsvermogen.

Hij overleed op 21 september 1629 waarschijnlijk aan cholera, hij wordt gezien als de stichter van het koloniale rijk Nederlands Indië.

In Hoorn staat een standbeeld van Jan Pietersz. Coen. In het Wayang museum in Jakarta bevindt zich een herdenkingssteen vermoedelijk afkomstig van zijn graf. 

De nieuwe tunnel onder het Noordzeekanaal de Coentunnel in Amsterdam is naar hem vernoemd.