 |
| Grutte Pier |
In maart j,l, was het Fries museum in Leeuwarden in het nieuws, een nazaat van Pier Gerlofs Donia beter bekend als Grutte Pier woonachtend in de Verenigde Staten, meende aanspraak te kunnen maken op een enorm groot zwaard afkomstig van Grutte Pier dat in het fries Museum wordt tentoongesteld (2,13 meter 6,6 kilo, zijn helm wordt overigens in het stadhuis van Sneek bewaard).
Wie was Pier Gerlofs Donia? Voor de Friezen onder ons is dit misschien een makkelijke vraag, voor vele niet Friezen echter niet.
Grutte Pier zou een ware reus zijn geweest (moet ook wel gezien gezien de grote van zijn zwaard) donker van gelaat met een zwarte baard. Rond zijn persoon zijn tal van saga ontstaan waarvan nog moeilijk te achterhalen is wat het werkelijke waarheidsgehalte is.
Pier Gerlofs Donia werd circa 1480 in Kinswerd geboren, zijn vader was een telg uit een boerengeslacht zijn moeder was afkomstig uit de landadel.
Pier werd boer in Kinswerd trouwde en had een zoon en dochter.
In 1515 werd de boerderij door Franekers, aanhangers van Georg van Saksen in brand gestoken, de vrouw van Pier kwam hierbij om evenals vele dorpsgenoten en familie.
De leider van de Habsburgers Georg van Saksen en later de graven van Holland probeerden rechten op Friesland te laten gelden, daarvoor werden er huurlingen richting Friesland gestuurd om dit gebied te veroveren.
Pier was zijn vrouw verloren en zijn bezit kwijt geraakt en ontpopte zich door al deze gebeurtenissen als een soort rebellenleider.
In Arum richtte hij een leger op dat bestond uit arme boeren, verarmde struikrovers en bandieten dit leger kreeg al gauw de bijnaam "de Arumer Zwarte Hoop", Pier kreeg ook hulp van de Hertog van Gelre. Behalve te land opereerde hij ook met een kapervloot op de Zuiderzee waarmee hij Hollandse steden en schepen plunderde, volgens de overleveringen wist Pier tijdens een zeeslag 28 Hollandse schepen te kapen en de bemanningsleden liet hij overboord gooien.
Volgens de zelfde overleveringen had Grutte Pier een zin bedacht die alleen Friezen konden uitspreken: Bûter, brae en griene tsis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries, wie deze zin niet kon uitspreken moest voor zijn leven vrezen.
Toen bleek dat Karel de Hertog van Gelre in plaats van de Friezen te steunen nu zelf probeerde zijn macht in Friesland uit te breiden staakte Grutte Pier in 1518 de strijd.
Hij overleed op 28 oktober 1520 in Sneek.
Wie was Pier Gerlofs Donia? Voor de Friezen onder ons is dit misschien een makkelijke vraag, voor vele niet Friezen echter niet.
Grutte Pier zou een ware reus zijn geweest (moet ook wel gezien gezien de grote van zijn zwaard) donker van gelaat met een zwarte baard. Rond zijn persoon zijn tal van saga ontstaan waarvan nog moeilijk te achterhalen is wat het werkelijke waarheidsgehalte is.
Pier Gerlofs Donia werd circa 1480 in Kinswerd geboren, zijn vader was een telg uit een boerengeslacht zijn moeder was afkomstig uit de landadel.
Pier werd boer in Kinswerd trouwde en had een zoon en dochter.
In 1515 werd de boerderij door Franekers, aanhangers van Georg van Saksen in brand gestoken, de vrouw van Pier kwam hierbij om evenals vele dorpsgenoten en familie.
De leider van de Habsburgers Georg van Saksen en later de graven van Holland probeerden rechten op Friesland te laten gelden, daarvoor werden er huurlingen richting Friesland gestuurd om dit gebied te veroveren.
Pier was zijn vrouw verloren en zijn bezit kwijt geraakt en ontpopte zich door al deze gebeurtenissen als een soort rebellenleider.
In Arum richtte hij een leger op dat bestond uit arme boeren, verarmde struikrovers en bandieten dit leger kreeg al gauw de bijnaam "de Arumer Zwarte Hoop", Pier kreeg ook hulp van de Hertog van Gelre. Behalve te land opereerde hij ook met een kapervloot op de Zuiderzee waarmee hij Hollandse steden en schepen plunderde, volgens de overleveringen wist Pier tijdens een zeeslag 28 Hollandse schepen te kapen en de bemanningsleden liet hij overboord gooien.
Volgens de zelfde overleveringen had Grutte Pier een zin bedacht die alleen Friezen konden uitspreken: Bûter, brae en griene tsis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries, wie deze zin niet kon uitspreken moest voor zijn leven vrezen.
Toen bleek dat Karel de Hertog van Gelre in plaats van de Friezen te steunen nu zelf probeerde zijn macht in Friesland uit te breiden staakte Grutte Pier in 1518 de strijd.
Hij overleed op 28 oktober 1520 in Sneek.
