Het is deze week 75 jaar geleden dat Tom Poes voor het eerste in de Telegraaf verscheen.
Marten Toonder is waarschijnlijk de grootste striptekenaar die Nederland ooit gekend heeft, maar dat is niet alles. Door Toonders toedoen is de Nederlandse taal een aantal kleurrijke gezegdes rijker geworden, veel van de zegswijzen uit zijn verhalen zijn deel geworden van de Nederlandse taal denk maar aan: zielknijper, bovenbaas, minkukel, denkraam en denktank.
Hij werd niet voor niets in 1954 benoemd tot lid van de maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
Marten Toonder werd op 2 mei 1912 geboren als zoon van Marten Toonder Sr., gezagvoerder bij de koopvaardij en Trijntje Huizinga.
Zijn vader was eigenlijke de inspirator voor de passie die zijn zoon had voor het striptekenen, als kapitein op de grote vaart bracht hij de eerste Amerikaanse tekenstripmagazines mee naar huis.
Als 18 jarige ging Marten met zijn vader mee naar Zuid America waar hij in Buenos Aires de vroege animator van Walt Disney ontmoette, Dante Quiterno, van hem leerde hij de techniek van het stripverhaal en de tekenfilm. Terug in Nederland kreeg hij van zijn vader 1 jaar de tijd om te bewijzen dat hij in het vak de kost kon verdienen.
In 1933 volgde Marten tekenlessen en begon zijn loopbaan bij uitgeverij Nederlandse Rotogravure Mij N.V. In 1935 trouwde hij met zijn buurmeisje Phiny Dick (ook zij maakte tekeningen schreef kinderboeken en strips).In 1938 werkt Toonder voor uitgeverij Diana en bedenkt Dom Sombrero en Tom Poes, de 1e verschijnt in Zweden de laatste 2 in Argentinië en Tsjecho-Slowakije. In 1939 begon hij voor zich zelf, de oorlog zorgde ervoor dat de strip van Mickey Mouse uit de Telegraaf verdween, Toonder kreeg de kans Tom Poes er voor in de plaats te laten verschijnen. Toonder staat in de oorlog aan de wieg van de Toonder studio's, de Toonder studio's hebben veel bijgedragen aan de ontwikkeling van de stripproductie van eigen bodem, in de Tweede Wereldoorlog leveren de studio's werk voor het verzet, Toonder ontvangt hiervoor het Verzetsherdenkingskruis. In 1946 verschijnt Tom Poes als strip in zo'n 50 kranten.
In 1965 verruild Toonder Blaricum voor Greystones in Ierland waar hij verder aan zijn strips werkt.
Tom Poes mag het levenswerk van Toonder worden genoemd, hij maakte meer dan 600 verhalen van deze strip waarvan er 160 als dagstrip in diverse kranten verschenen.
In 1967 begon uitgeverij de Bezige Bij met een uitgave van 43 reuzepockets met Bommel verhalen.
In 1982 schreef Toonder het Boekenweek geschenk, Op zijn 70ste verjaardag werd hij benoemd tot officier in de Orde van Oranje Nassau. In 1983 volgt de première van "Als je begrijpt wat ik bedoel".
Het laatste Bommel verhaal verschijnt in 1986, Op 1 april 1998 verschijnt het laatste Bommel feuilleton in NRC: "Heer Bommel en het einde van eindeloos".
Na 1986 wijd Toonder zich aan zijn autobiografie die tussen 1992 en 1998 in vier delen verschijnt.
In 1992 ontving Toonder als 80 jarige de Tollensprijs voor zijn hele oeuvre, op 2 mei 2002 werd in Rotterdam het standbeeld "Ode aan Marten Toonder" onthuld.
Zijn laatste levensdagen bracht Marten Toonder door in het rustoord voor bejaarde kunstenaars het Rosa Spier huis in Laren waar hij op 27 juli 2005 op 93 jarige leeftijd overlijd.
Op 5 februari 2007 ging de hoorspelenserie Bommel van start, er werden 440 afleveringen van ieder 15 minuten uitgezonden. In 2012 werd zijn geboortejaar herdacht met het Toonderjaar.
In Zoeterwoude bevindt zich het Marten Toonder museum "Museum de Bommelzolder".
Er bestaat een Marten Toonder Verzamelaarsclub met eigen blad en website.
 |
| Marten Toonder |
