vrijdag 12 februari 2016

Sneller dan het geluid: Chuck Yeager 93 jaar.

Bell XS-1

















Afgelopen herfst had het Smithonian Lucht en Ruimtevaart Museum in Washington, een bijzondere gast in een rolstoel, het was de toen 92 jarige testvlieger van de Bell XS-1,Chuck Yeager, die de Bell XS-1, toen deze daar tijdelijk op de grond stond opgesteld, nog eenmaal wilde aanraken.
Chuck Yeager werd op 13 februari 1923 geboren en bracht zijn jeugd op de boerderij door.
Op 12 september 1941 nam hij dienst bij de US Army Air Forces USAAF, hij wou graag vlieger worden maar hij voldeed niet aan de leeftijd en onderwijsopleidingseisen en werd te werk gesteld als vliegtuigmonteur, enkele maanden later werden de voorwaarden om tot de vliegopleiding te worden toegelaten vanwege de oorlogsdreiging veranderd en Yeager probeerde het opnieuw.
Nu werd hij wel geaccepteerd voor de vliegopleiding en behaalde in 1943 zijn vliegerwing.
Na verschillende plaatsingen werd hij in Engeland gestationeerd waar hij op de P-51 Mustang ging vliegen. In maart 1944 werd hij boven Frankrijk neergeschoten en ontsnapte hij naar Spanje en keerde in mei 1944 in Engeland terug. Hij ging weer vliegen, tegen het einde van de oorlog had hij 11,5 vijandelijke vliegtuigen neergehaald en vertrok als kapitein naar de V.S. waar hij test piloot van gerepareerde vliegtuigen werd.
Yeager werd uit 125 kandidaten geselecteerd om met de Bell XS-1 voortgedreven door een raketmotor door de geluidsbarrière te vliegen.
De geluidsbarrière (in horizontale vlucht) werd op 14 oktober 1947 door Yeager doorbroken terwijl hij op 13.700 meter vloog. Daarna brak hij nog verschillende hoogte en snelheidsrecords. Hij werkte samen met een team aan de X-1A dat ontworpen was om twee maal de snelheid van het geluid te vliegen. Samen met Ridley bereikte Yeager in 1953 een nieuw record door mach 2,44 te vliegen bijna 2,5 maal het geluid. In deze periode maakt Yeager ook verschillende vluchten met experimentele vliegtuigen voor zowel de USAF als voor de NASA.
Na zijn tijd als testvlieger werd hij squadron commandant en later wing commandant in Duitsland en Frankrijk.  In 1962 werd hij de eerste commandant van de USAF Aerospace Research Pilot School, de school die astronauten voor de NASA afleverde.
Daarna volgde plaatsingen in de Philipijnen, Vietnam en Zuid Korea.
In 1969 werd hij vice-commandant van de 17e luchtmacht in West Duitsland in welke capaciteit, hij was toen brigade generaal, hij op Soesterberg de eerste F-4E Phantoms verwelkomde.
In 1975 ging hij met pensioen, maar vloog nog af en toe voor de USAF en de NASA, eind jaren tachtig en begin jaren negentig vestigde hij nog verschillende snelheid, hoogte  en duurzaamheid records voor burgervliegtuigen. 50 jaar na zijn Bell XS-1 vlucht, herhaalde Yeager op 14 oktober 1997 dit door met een F-15D Eagle door de geluidsbarrière te vliegen, 15 jaar later deed hij dit nogmaals, hij was nu 89 jaar, maar nu in een twee persoons F-15 Eagle achterin op de tweede stoel.
Yeager zat in de presidentiële commissie die het Space Shuttle Challenger ongeluk onderzocht.
Yeager wordt beschouwd als een van de grootste piloten aller tijden.

In de film "The Right Stuff" over de pionierstijd van de ruimtevaart vormen de prestaties van Yeager een rode draad door het verhaal.


Brig.Generaal Chuck Yeager (links) op Soesterberg 6 augustus 1969.