vrijdag 21 juni 2019

Hollandse invloeden op Ceylon.

Galle, V.O.C. fort.



Toen de Portugezen Ceylon het huidige Sri Lanka koloniseerden bestond het uit 7 koninkrijken waarvan Kandy, Kotte en Jaffna het grootst en belangrijkst waren. In het historische stadsdeel van Columbo dat "Fort" wordt genoemd is de plek waar de Portugezen in de 16e eeuw een handelspost bouwden. De V.O.C. die op zoek was naar specerijen en met name kaneel, peper en koffie, veroverde dit gedeelte in 1656 tot het in 1796 door de Engelsen in bezit werd genomen.
In 1602 landde Joris van Spilbergen in de baai van Batticaloa om met de vorst van Kandy handelsafspraken te maken. De 140 jaar van Hollandse aanwezigheid drukte een  blijvende stempel op het eiland en zijn oorspronkelijke bewoners. In Galle een havenstad in de zuidelijkste provincie zijn nog veel sporen van de V.O.C. tijd terug te vinden o.a. een fort dat op de UNESCO Werelderfgoedlijst is geplaatst. In Jaffna staat ook een V.O.C. fort met echte Hollandse huizen en een kerk uit 1706, ook in Unawatuna, Kalutatra en Negombo zijn nog Hollandse sporen te vinden.
Men vindt er forten en vestingen met Nederlandse namen zoals: Utrecht, Leiden en Delft, de gebouwen zijn bedekt met typisch Nederlandse dakpannen.
Toen de Hollanders de Portugezen van Ceylon verdreven  werd er Portugees vermengt met inlandse talen gesproken. Het Nederlands wat er later werd gesproken kwam onder invloed van het Portugees en Engels, wat is overgebleven zijn de Nederlandse invloeden in de Singalese en Tamil taal. Een deel van de bevolking is van Nederlandse afkomst en heeft Nederlandse achternamen, deze mensen met tevens Portugese en Engelse roots worden "Burghers"genoemd. Burghers kleedden zich Europees en waren lid van de Nederlandse Hervormde kerk, in de Engelse tijd werd de groep als aparte bevolkingsgroep erkend. In het Tamil en Singalees zijn verschillende Nederlandse woorden te vinden zoals: aardappel, pistool, kakhuis, handschoen, drukker en vlek.
De rechtspraak is gebaseerd op het Hollands Romeins recht.
In 1956 werd bij de onafhankelijkheid bepaald dat Singalees de enige officiële taal werd, veel Burghers verloren hun baan, er leven nog zo'n 40.000 Burghers in Sri Lanka waarvan de meeste in Colombo, ook zijn er een aantal Burgher organisaties waarvan men lid kan worden als men kan aantonen dat men van Hollanders afstamt waar men heel trots op is.

vrijdag 7 juni 2019

Adriaan Viruly: vlieger en schrijver.

Afbeeldingsresultaat voor adriaan viruly
Adriaan Viruly bij een KLM Constellation.

De K.L.M. wordt 100 dit jaar, een eeuw waarin veel is gebeurt. De luchtvaart maatschappij startte op het moment dat de luchtvaart nog in de kinderschoenen stond. De grote uitdaging in die jaren was een verbinding met Nederlands Indië tot stand brengen en later een Atlantische verbinding met de U.S.
Gedurende de afgelopen 100 jaar heeft de K.L.M. een aantal opmerkelijke vliegers in dienst gehad onder hen een vlieger schrijver: Adriaan Viruly.
Ariaan Vruly werd op 5 januari 1905 in Breda geboren, ging in 1917 naar de HBS in Middelburg later den Haag, vanaf 1922 studeerde hij gedurende enige tijd aan de Handelshogeschool in Rotterdam.In die tijd begon zijn schrijversloopbaan met het schrijven van verslagen voor o.a. de Telegraaf en Sport-echo. In 1925 moest Viruly in militaire dienst en meldde hij zich in Soesterberg bij de Militaire Luchtvaart afdeling. In 1927 behaalde hij het Groot Militair Brevet en werd reserve eerste luitenant vlieger. Rondjes vliegen boven Nederland vond hij op een gegeven moment genoeg en trad hij  als zovele legervliegers in dienst van de K.L.M. Op 9 juli 1931 vertrok hij met de Fokker F-VIIb  "Ooievaar" naar Indië als tweede piloot, in 1935 werd hij gezagvoerder op de Indië lijn. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vluchtte Viruly via Zweden naar Engeland waar hij tijdelijk in dienst van BOAC kwam op de trans-Atlantische route.In 1944 werd hij chef vlieger op de K.L.M. lijn van Bristol naar het neutrale Lissabon. Na de Tweede Wereld Oorlog gaat Viruly op Paramaribo en Curaçao vliegen en vloog hij enige tijd voor de V.N. in het midden oosten. In 1953 werd hij door de K.L.M. tot "Commodore" (een ere titel verleend door KLM) benoemd in het zelfde jaar volgde zijn aanstelling tot chef op de Noord-Atlantische route. In 1955 trouwde Viruly voor de derde maal nu met de bekende Mary Dresselhuys.
Als schrijver maakte Viruly zijn debuut in 1930 bij uitgeverij Blitz met: "Voor vrij? ...Contact", gevolgd in 1931 met: "In de schroefwind", waarbij hij zijn tijd bij de Militaire Luchtvaart Afdeling uitvoerig beschrijft. Daarna volgde: "Met de K.L.M. naar Indië" en "wij vlogen naar Indië" waarbij zijn loopbaan bij de K.L.M. uitvoerig aan bod kwam.Daarna volgde een gestage stroom van boeken waarbij de luchtvaart de hoofdrol speelde, daarnaast publiceerde hij drie poëzie bundels en vier toneelstukken.
Op 5 september 1954 sloeg het noodlot toe, de Lockheed Super Constellation "Triton"met als gezagvoerder Viruly stortte op weg naar New York vlak bij het vliegveld Shannon in Ierland neer, drie bemanningsleden en 25 passagiers vonden de dood. Viruly overleefde het ongeluk. Op 1 september 1955 nam Viruly afscheid van de K.L.M. na bijna 25 dienstjaren en ruim 20.000 vlieguren.
Daarna ging hij verder met het publiceren van boeken waarbij het onderwerp luchtvaart steeds minder vaak zou voorkomen. Adriaan Viruly overleed op 13 augustus 1986.