vrijdag 26 augustus 2016

Borkum, Duits waddeneiland voor de Nederlandse kust.

Afbeeldingsresultaat voor borkum
Waddeneiland Borkum.


Een van de Waddeneilanden voor de Groningse kust is het Duitse Borkum, dat dichter bij de Nederlandse kust ligt dan bij  Duitse kust.
Het eiland heeft een oppervlakte van 30,5 vierkante kilometer en telt om en na bij de 5.300 inwoners.
Zoals vaker bij Waddeneilanden bestond het vroeger uit twee gedeelten Westland en Ostland, beide gedeelten waren door een kreek van elkaar gescheiden.
Borkum maakt deel uit van de Oost Friese Waddeneilanden, eilanden die in tegenstelling tot de Nederlandse waddeneilanden in het verleden geen deel hebben uitgemaakt van het vaste land.
De naam Borkum werd in 1227 vermeld als Borkna later als Borkyn sinds 1554 Borkum, de naam stamt waarschijnlijk af van het Oudnoors Burkn (=varens).
Borkum is per veerboot te bereiken vanuit de Eemshaven in Nederland en Emden in Duitsland.
Rond het begin van de jaartelling was het een zandplaat, in een vredesverdrag met de Hanze wordt er over een bevolking gesproken. In de Hanzetijd werd er gesproken van een zeeroversnest.
In de 18e eeuw gingen veel Borkummers als harpoenier of als kapitein mee op Nederlandse walvisvaarders, een tijd van welvaart op het eiland. In het museum Dykhus wordt de geschiedenis van de walvisvaart uitgebreid belicht. 
Met het einde van de walvisvaart kwam hier een einde aan en liep door gebrek aan arbeid de bevolking terug tot een paar honderd inwoners.
In de Franse tijd behoorde het eiland tot het departement Oost Friesland van het Koninkrijk Holland
Toen rijke burgers met longaandoeningen naar Borkum kwamen om daar te herstellen in de zojuist aanlegde sanatoria begon ook het toerisme op het eiland. De lucht op het eiland bevat nl. weinig pollen maar veel jodium en zout. Werner von Braun gebruikte in 1934 Borkum als lanceerplaats voor zijn eerste experimentele raketten, in de jaren voor de oorlog tierde het antisemitisme hier weelderig.
Waren er voor 1900 gemiddeld 350 toeristen per jaar nu zijn dat er ruim 200.000.
Bezienswaardig zijn de drie vuurtoren op het eiland, de oude vuurtoren (1576) werd gebouwd op het fundament van een kerktoren, de nieuwe vuurtoren werd na brand in de oude vuurtoren, binnen zes maanden gebouwd en werd in november 1879 voltooid (60,3 meter hoog, 319 treden).
De kleine vuurtoren van Borkum werd in 1888/1889 gebouwd en bestaat uit gietijzeren segmenten en was tevens de eerste voor elektrisch gebruik gebouwde vuurtoren in Duitsland is rood wit van kleur en 32 meter hoog, hij werd in 2003 buiten dienst gesteld omdat de vaargeul in de Eems monding in de loop van tijd was veranderd.
Op het eiland mag nog wel met motorvoertuigen worden gereden maar is in het zomerseizoen mede door het grote aantal bezoekers sterk gereguleerd. Als alternatief loopt er vanuit de haven Reede een 7 kilometer lange smalspoorlijn naar het stadje Borkum.Op het oosten van het eiland bevind zich een klein vliegveld, van hieruit worden er enkele lijn en chartervluchten uitgevoerd naar o.a. Emden en Hamburg.

vrijdag 19 augustus 2016

Plundering en verwoesting West-Terschelling 350 jaar geleden, 20 augustus 1666.

Plundering en verwoesting West Terschelling 20 augustus 1666

Oorzaken van het uitbreken van de Tweede Engels-Nederlandse oorlog waren de constante conflicten tussen de Republiek en Engeland over de nederzettingen en de koloniale gebieden.
Directe aanleiding was de bemoeienis van Charles II met het Nederlandse stadhouderschap tijdens het eerste stadhouder loze tijdperk.
Na de overwinning tijdens de 4 daagse zeeslag (11-14 juni 1666) leek het er even op dat Engeland was verslagen, echter tijdens de 2 daagse zeeslag bij North Foreland werd de Nederlandse vloot bijna verslagen en er doemde geldgebrek in de Republiek.
Op 20 augustus 1666 verscheen er een Engels eskader onder Sir Robert Holmes voor de kust van Terschelling. Het eskader had zijn weg gevonden door toedoen van een Nederlandse kapitein, van Heemskerk die bij de slag van Lowestoft deserteerde en uit wraak de Engelse vlootvoogd Holmes er van wist te overtuigen dat er bij Terschelling een rijke buit te halen viel.
Als eerste werd de koopvaardijvloot in het Vlie (tussen Vlieland en Terschelling) overrompeld en verwoest, daarna zette het eskader koers naar het eiland Terschelling waar het onbeschermde dorpje West-Terschelling het moest ontgelden.
West-Terschelling werd destijds  bewoond door vreedzame Mennonieten en door kapiteins in rustte.
Het dorpje werd geplunderd en platgebrand, de schade werd op 1 miljoen pond geschat, 2.000 inwoners van Vlieland en Terschelling lieten het leven, 200 huizen werden verbrand.
Het duurde enige dagen voor dat het nieuws in de Republiek bekend werd, de beurs van Amsterdam ging 3 dagen dicht, de bevolking was woedend, zo woedend dat een opstootje in Amsterdam bijna uitliep op plundering van het huis van Michiel de Ruyter.
In Engeland gingen de vlaggen uit en werd de expeditie daar bekend als "Holmes bonfire" als een triomf gevierd.(in de Republiek stond het bekend als de Engelse furie).
Toen in september de grote brand in Londen uitbrak dachten de Engelsen dat dat de straf van god was voor wat zij in Terschelling hadden aangericht.
De straf van de Republiek liet niet lang op zich wachten, op 22 juni 1667 vond de tocht naar Chatham plaats waarbij men de Theems op voer en de over de rivier gespannen ketting doorbrak en de daar afgemeerde vijandelijke schepen vernietigde.
Na afloop kwam er een verordening dat nimmer er een oorlogsschip van de Republiek werd toegestaan de Theems te bevaren.
De Tweede Engels-Nederlandse oorlog werd tijdens de vrede van Breda op 31 juli 1667 zij het voorlopig beëindigd.


vrijdag 12 augustus 2016

De Martinitoren Groningen "de oude grijze".

Martinitoren Groningen.


Rond het jaar 800 stond op de plek van de Martinitoren een houten kerk die door de Vikingen zou zijn verwoest.
In de eerste helft van de 13e eeuw werd op deze plek een bakstenen kerk gebouwd in romaans gotische stijl met ingebouwde toren.
Op de plek waar de Martinitoren nu staat, stonden eerder al twee torens, de eerste werd in de 13e eeuw gebouwd en was ongeveer 30 meter hoog, door bliksem werd de toren in 1408 vernield.
Ongeveer twintig jaar later werd de Martini kerk in gotische stijl uitgebreid en werd er tevens een nieuwe toren gebouwd deze werd zo'n 45 meter hoog.
Na eerder door bliksem en brand te zijn getroffen stortte deze in 1468 in elkaar.
De bouw van de huidige Martinitoren in gotische stijl begon in 1469, de toren werd niet meer in de kerk maar voor de kerk geplaatst.
Toen de toren in 1534 gereed kwam was hij 118 meter hoog, de spits was met leisteen bedekt, daarop een vergulde bol met een 16 meter hoog kruis, als windvaan een St.Martinus te paard, het bovenste gedeelte van de toren ging in 1577 bij een brand verloren, de brand ontstond door het ontsteken van vreugde- vuren op de toren na het vertrek van de Spaanse troepen.
Begin 17e eeuw kreeg de Martinitoren een nieuw bovenstuk, de toren werd toen hij in 1627 gereed was 97 meter hoog.
In de toren verbleef een torenwachter, ontdekte hij brand dan moest de noodklok worden geluid dit systeem bleef tot 1895 gehandhaafd.
Eind 19e eeuw werd de toren grondig gerestaureerd maar stond in de jaren dertig van de 20e eeuw op instorten. Er werden scheuren ontdekt en besloten werd een plint van gewapend beton om de toren te leggen, daarnaast werden de drie hoge doorgangen onder de toren grotendeels gedicht om zo de constructie te verstevigen.
De luidklokken van de Martinitoren 12 in getal. De drie grootste klokken zijn tussen 1577 en 1578 gegoten door Hendrik van Trier, de grootste wordt de Salvator genoemd en weegt 7.850 kg.
In 1994 werden 4 klokken van het stadhuis van Groningen naar de toren verplaatst. In 1995 werden er nog 4 nieuwe klokken toegevoegd. gegoten door de Fa. Eysbouts.
Het carillon van de Martini toren werd in 1662 door de gebr. Hemony gegoten en besloeg 32 klokken
thans bestaat het carillon uit 49 klokken.