vrijdag 24 mei 2019

Van Berkel's Patent: vleessnijmachines, weegschalen en watervliegtuigen.

De van Berkel WA wordt aan boord gehesen.


De aanschaf van nieuwe vliegtuigen voor de M.L.D. was door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog een groot probleem geworden. De naburige landen waren in oorlog en hadden alle fabriekscapaciteit nodig voor hun oorlogsindustrie. Nederland was hierdoor aangewezen op vliegtuigen die door uitgeweken vliegers of door pech binnen de Nederlandse grenzen terecht kwamen. Zo landde er op 22 april 1918 een Hansa Brandenburg W 12 watervliegtuig ten zuiden van Rottum, de Marine Luchtvaart Dienst testte het vliegtuig en was zeer te spreken over het vliegtuig en wilde er meer. Geprobeerd werd het toestel na te bouwen, bedrijven die het risico aandurfden konden rekenen op steun van de overheid. De commandant van de M.L.D. Vreede kende de directeur van de firma van Berkel's patent heel goed, de firma was bereid de financiële risico's te nemen voor het oprichten van een afdeling vliegtuigbouw. W.A. van Berkel was een slagerszoon en had op 12 oktober 1898 van Berkel's Patent opgericht, het bedrijf hield zich bezig met de gepatenteerde ontwikkeling op het gebied van vleesmachines en weegschalen. In 1914 werd de productie deels omgezet naar de fabricage van freesmachines en draaibanken voor het Nederlandse leger. Van Berkel stond bekend om hoge kwaliteit en stipte levering, eind 1918 ontstond de afdeling vliegtuigbouw aan de Keileweg in Rotterdam. Er werd een contract gesloten voor de bouw en levering van 35 Hansa Brandenburg watervliegtuigen, licentie rechten werden omzeild door enkele onderdelen van het vliegtuig aan te passen zodat een ander vliegtuig ontstond. Uit Duitsland werden er fijnhoutbewerkers aangetrokken , de van Berkel vliegtuigen kregen de aanduiding WA naar de initialen van de directeur.
Het debuut was tijdens de ELTA in Amsterdam in 1919, op 6 september 1919 vond de eerste vlucht plaats van Schellingwoude naar Rotterdam en terug, de productie was ongeveer 1 vliegtuig per week.
De van Berkel's bestemd voor Nederlands Indië hadden een grotere radiator boven de vleugel, en de houten drijvers werden vervangen door aluminium drijvers. De motoren werden in de loop van tijd vervangen door BMW motoren, ook de propeller en radiator werden vervangen, de houten constructie werd daarom vervangen door een staalbuis constructie. De WA's werden op schepen zoals kruisers en torpedobootjagers meegenomen werden in zee gelaten waarna men kon gaan vliegen en/of kon men er verkenningen mee gaan uitvoeren. Vanuit Nederland werden plaatsen zoals Felixstowe, Kopenhagen en Gothenburg aangedaan. Wegens de grote afstanden in Indië werd de behoefte aan een verkenningsvliegtuig met een groter vliegbereik en een aanzienlijk laadvermogen noodzakelijk.
Van Berkel's Patent kreeg de opdracht tot de bouw van de van Berkel WB eendekker, in 1920 wordt het toestel beproeft, tussen 1920- 1922 werden er 5 exemplaren afgeleverd bestemd voor Indië. Een aantal ontwerpen kwamen niet verder dan de tekentafel zoals de WD,WE,WF, WG. Door de productie van de WA en WB vlak na de Eerste Wereldoorlog speelde van Berkel's Patent een belangrijke rol in de M.L.D.  Door het uitblijven van verdere orders moest in 1921 de vliegtuigbouw afdeling van van Berkel worden ingekrompen en uiteindelijk worden gesloten. De concurrentie was groot, de meeste opdrachten kwamen bij het veel grotere Fokker terecht.
Pas in 1933 werden de van Berkel's Wa en WB uit dienst gesteld!

De van Berkel WB.



vrijdag 10 mei 2019

De V.O.C. op Formosa.

Afbeeldingsresultaat voor formosa v.o.c.
Formosa ook wel Taiwan genoemd.


Taiwanese archeologen hebben onlangs Hollandse scheepswrakken gevonden uit de V.O.C. tijd.
De schepen gingen verloren tijdens het beleg van het fort Zeelandia op Formosa in de 17e eeuw.
Zij werden gelokaliseerd in het Taijiang Nationaal Park nabij de stad Tainan vlakbij de ruïnes van het fort Zeelandia. De V.O.C. was vanaf 1624, 40 jaar aanwezig op het eiland. De handelspost was een belangrijke schakel in de V.O.C. handel tussen China en Japan, er was in die tijd veel ruilhandel.
Er kwamen in deze bloeitijd steeds meer Chinese immigranten vanuit het vasteland van China op Formosa wonen en werden invloedrijker dan de oorspronkelijke inwoners van Formosa.
Coxinga was een militair leider die in China streefde naar een restauratie van de Ming dynastie, hij stond bekend als een wreed veldheer en piraat (zoals zijn vader). In 1647 stelde hij een handelsembargo in waarbij Nederlandse zakenlui gedwongen werden naar elders te vertrekken.
Coxinga kwam op het vaste land in het nauw (de Ming dynastie kwam ten val de Qing dynastie was aan de macht gekomen) en week uit naar Formosa. De Chinese veldheer trok met een vloot van 100 schepen en 25.000 manschappen naar Formosa  waar hij weinig tegenstand vond bij de lokale bevolking. Echter het V.O.C. fort Zeelandia met 1.200 bewoners hield stand. Na een belegering van 9 maanden wist Coxinga met behulp van een verrader een heuvel bij het fort te bezetten en begon van daaruit met beschietingen.
In februari 1662 gaven de Hollanders onder het bevel van Fredrik Coyett zich over en kregen vrije aftocht. Coyett werd door de V.O.C. berecht en kreeg de doodstraf, later omgezet in verbanning.
Na het vertrek van de V.O.C. riep Coxinga zich uit tot koning van Taiwan maar stierf 4 maanden later aan malaria, zijn zoon volgde hem op, in 1683 gaf zijn kleinzoon zich over aan de Chinese keizer en werd Formasa ingelijfd door het Chinese Keizerrijk.
De V.O.C. was voorgoed uit Formosa verdreven, de gebeurtenissen in Formosa zorgden er eeuwen later voor en wel tot op vandaag de dag dat de onafhankelijkheid van Taiwan door China wordt betwist.