Jeanne Merkus |
Jeanne Merkus is naar alle waarschijnlijk een van de meest strijdbare en geëmancipeerde vrouwen uit de 19de eeuw geweest, daar naast was zij ook nog eens filantroop
Jeanne Merkus werd op 11 oktober 1839 in Batavia geboren en was de dochter van de Gouverneur Generaal van Nederlands Indië.
Toen Jeanne op school zat had zij al een grote bewondering voor Florence Nightingale en ook Jeanne d' Arc had haar bewondering, zij was vast besloten iets belangrijks van haar leven te maken, iets waar trouwen geen deel van zou uitmaken.
Zij doorliep een opleiding bij de Diaconessen in Utrecht en begon daarna met het helpen van zieken en armen. Op haar 23ste kreeg zij de beschikking over een groot deel van de nalatenschap van haar moeder (plantages in Indië) en ging daarna samenwonen met Cato van Rees.
Toen zij 29 was vertrok zij uit Nederland en bevond zich in 1870 in Parijs, Jeanne verleende eerste hulp aan de vele gewonden in de voorste linies tijdens de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 en tijdens de opstand van Parijs, in 1871 sloot zij zich aan bij de Franse Commune en streed mee aan de zijde van de linkse opstandelingen en maakte het einde daarvan mee tijdens de zgn. "Terreur tricolore".
Zij verplaatste zich in 1873 naar Palestina waar zij een stuk grond kocht met bedoeling er een hospitium voor meer dan 300 personen te laten bouwen.In 1875 vertrekt zij naar de Balkan en doet er mee aan de strijd tegen de Turken en sluit zij zich uiteindelijk aan bij een opstandelingen groep in de bergen bij Dubrovnik. in het begin deed zij mee aan sabotage daden, later vuurde zij zittend op een paard de troepen aan als een soort van bevelhebber.
In Herzegovina werd slag geleverd maar ook in Bosnië, er werd voortdurend gevochten tegen de Turken, Jeanne kocht op eigen kosten wapentuig voor de opstandelingen en rukte steeds op aan het hoofd van de troepen. In 1876 werd zij en zeven andere leiders door de Oostenrijkers gearresteerd, overal werden de gevangen door de bevolking bejubeld, omdat Jeanne Nederlandse was werd zij door de Oostenrijkers uitgewezen, waarna zij in het onafhankelijke vorstendom Servië arriveert. Nadat zij in Belgrado van haar verwondingen is hersteld wordt zij met een aubade en fakkeloptocht gehuldigd. Jeanne kondigt daarna aan dat zij aan de zijde van de Servische troepen mee zal vechten tegen de Turken tevens doneert zij grote bedragen uit haar vermogen aan het Servische Rode Kruis en aan het ministerie van Oorlog.
In 1876 sluit zij zich aan bij de vreemdelingen brigade in de strijd tegen de Turken, rijdend te paard vuurt zij al schietend de Servische troepen aan, een generaal vermelde tegenover een journalist dat zij vocht als wel tien mannen, voor de soldaten was zij een soort van heilige geworden.
Toen Jeanne te lastig werd voor de legerleiding werd het haar onmogelijk gemaakt te blijven en verliet zij Servië.
Het geld dat in de bouw van het hospitium in Jeruzalem was gestoken verdampte door bedrog van alle betrokkenen van architect tot aannemer en moest Jeanne daar haar levenswerk stopzetten.
Zij bleef zich echter inzetten voor de minderbedeelden en zieken, zij stierf berooid 57 jaar oud in het Utrechtse Diaconessenhuis.
Jeanne Merkusovica op de Balkan |